زمان مطالعه: 3 دقیقه
آفت گیاهان آپارتمانی، به جانورانی گفته می‌شود که بطور مستقیم یا غیرمستقیم، به گیاهان خسارت وارد می‌کنند. آفت گیاهان آپارتمانی شامل گروه حشرات، کنه‌ها و حلزونها است. از جمله نشانه‌های خسارت آفت گیاهان می‌توان به ازبین رفتن قسمتی از گیاه، به شکل خوردگی یا سوراخ شدن اشاره کرد. زردی و پیچیدگی برگها، ایجاد نقاط زرد یا نقره‌‌‌ای روی برگها، ایجاد پوشش پنبه‌‌‌ای شکل روی اندامهای هوایی، چسبنده شدن گیاه و ایجاد تار عنکبوت روی برگها نیز از دیگر نشانه‌های وجود آفات گیاهی می‌باشد. از بینِ آفت گیاهان آپارتمانی، حشراتی که با فروبردن خرطوم خود به داخل بافت گیاه، شیره گیاهی را می‌مکند، از اهمیت بیشتری برخوردارند. این حشرات، علاوه بر ضعیف نمودن گیاه، ممکن است ناقل بیماریهای ویروسی بوده و آن را به گیاه منتقل کنند. همچنین گاهی این حشرات، با جویدن بافت‌های گیاهی، باعث ایجاد اختلال در اعمال حیاتی گیاه نیز می‌شوند.
۱) شپشکها
شپشکها به دلیل داشتن خرطوم، از شیره گیاهی تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن گیاه شما می‌شوند. آنها به سه گروهِ شپشکهای آرد آلود، سپردار و نرم تن تقسیم می‌شوند. دو گروه شپشکهای سپردار و نرم تن، از دشمنانِ سرسخت گیاهان آپارتمانی می‌باشند. شپشکهای آرد آلود، به شکل توده‌های پنبه‌‌‌ای سفید رنگ روی اندامهای هوایی گیاه مشاهده می‌شوند. قسمت آلوده شده توسط شپشکهای آرد آلود، به علت تولید عسلک، حالتی چسبناک پیدا می‌کند. شپشکهای سپردار، به صورت ذراتی کوچک، تیره و خشک، روی اندامهای هواییِ گیاه، خصوصا برگها، به چشم می‌خورد. این ذرات را می‌توان با کشیدنِ ناخن روی آنها، به راحتی از گیاه جدا نمود. تخم این آفت، معمولا بر روی خودِ گیاه وجود داشته و درصورت مساعد بودن شرایط محیطی، باز می‌شوند.
راه‌های کنترل شپشکها
کاهش رطوبت، عدم آبپاشی روی گیاه و کاهش تراکم گیاه در پیشگیری از گسترش این آفت موثر است. درصورت مشاهده آثار شپشک، با استفاده از پنبه آغشته به کمی‌الکل و آب، آنها را از روی گیاهتان پاک کنید. در صورت زیاد بودن تعداد شپشکها، با استفاده از حشره کش‌های نفوذی یا سیستمیک، گیاهتان را سمپاشی نمائید.
۲) شته‌ها
شته‌ها مانند شپشکها با استفاده از خرطوم خود، از شیره گیاه تغذیه می‌کنند. این آفت، باعث ضعف و زردی گیاه و در برخی موارد، موجب پیچیدگی برگها می‌شود. شته‌ها، به شکل جانورانی بسیار ریز و به رنگ‌های مختلف، بر روی گیاه مشاهده می‌شوند. این نوع حشره‌ها هم مانند شپشکها، عسلک ترشح می‌کنند. آنها روی گیاه، تخم ریزی کرده و با مساعد شدن شرایط محیطی، تخم آنها باز می‌شود.
راه‌های کنترل شته‌ها
در صورت زیاد بودن تعداد شته‌ها، سمپاشی با سموم حشره کش تماسی، نفوذی و یا سیستمیک توصیه می‌شود. در غیر اینصورت می‌توان با حذف قسمت آلوده گیاه، این عارضه را برطرف نمود. یک بار شستشوی کامل گیاه با آب یا اسپری نمودن گیاه با صابون گیاهی پالیزین هم در کنترل آفت موثر است.
۳) تریپس‌ها
تریپس‌ها حشراتی ریز با بال‌های ریشکدار هستند. این آفتها، از شیره گیاهان تغذیه کرده و به صورت جهشی حرکت می‌کنند. در اثر تغذیه این نوع از آفتها، نقاط بسیار ریز و نقره‌‌‌ای رنگ زیادی بر روی برگها تشکیل می‌شود. تریپس‌ها علاوه بر تضعیف گیاه، می‌توانند باعث پیچیدگی برگها و بدشکل و کوچک شدن گلها و حتی ریزش آنها شوند. این آفت معمولاً دوره استراحت یا خواب خود را در خاک می‌گذراند و با مساعد شدن شرایط محیطی، فعال شده و به گیاه حمله می‌کند.
راه‌های کنترل تریپس‌ها
سمپاشی با حشره کش‌های نفوذی و سیستمیک توصیه می‌شود.
۴) کرمهای برگ خوار
این کرمها عمدتاً نوزاد پروانه‌ها و اغلب سبز رنگ اند. اندازه این کرمها ، با هر بار پوست اندازی، بزرگتر شده و ممکن است به ۵ سانتی متر هم برسند.کرمهای برگخوار با جویدن برگها و قسمت‌های هوایی گیاه، باعث خسارت به آنها می‌شوند. در صورت شدید بودن خسارت آنها، گیاه به طور کلی از بین می‌رود. این کرمها، یا مستقیما از طریق تخم ریزی پروانه‌ها بر روی گیاه به وجود می‌آیند یا از طریق خاکِ آلوده به این آفت، به گیاه حمله می‌کنند. خاک باغات میوه و جنگل‌ها، معمولاً به این آفت آلوده است.
راه‌های کنترل کرمهای برگخوار
با استفاده نکردن از خاک باغات و جنگل‌ها برای گلدان‌های آپارتمانی، می‌توان از سلامت گیاه محافظت کرد. در صورت کم بودن تعداد کرمهای برگخوار می‌توان آنها را با دست جمع آوری کرد. در غیر این صورت، ضدعفونی کردن خاک به وسیله آفتابدهی یا سمپاشی با سموم حشره کش تماسی توصیه می‌شود. دیازینون از جمله سموم حشره کش مناسب برای دفع این نوع آفت می‌باشد.
۵) کرمهای ریشه خوار
این کرمها عمدتا نوزاد سخت بال پوشان (سوسک‌ها) می‌باشند.کرمهای ریشه خوار با جویدن ریشه، باعث آسیب به گیاه و خشک شدن آن می‌شوند. این آفت اغلب سفید رنگ بوده و در خاک‌های آلوده وجود دارد. اندازه‌های این نوع از کرمها نیز مختلف است.
راه‌های کنترل کرمهای ریشه خوار
ضدعفونی کردن خاک و عدم استفاده از خاک‌های آلوده از راه‌های محافظت از گیاه در برابر این آفت است. در صورت نیاز، سم پاشی خاک با حشره کش‌هایی مثل سوین (کارباریل) توصیه می‌شود.
۶) کنه تار عنکبوتی
کنه‌های گیاهی، جانورانی بسیار ریز هستند. این آفتها با مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف گیاه می‌شوند. همچنین با این کار، باعث ایجاد نقاط زرد رنگ بر روی برگها می‌شوند. کنه تار عنکبوتی، یکی از گونه‌های مهم کنه‌های نباتی است. این نوع از آفت گیاهان آپارتمانی، با تنیدن تاری شبیه به تار عنکبوت، سبب جذب گردوخاک هوا، کثیف شدن برگها و کاهش فتوسنتز می‌شود. در نتیجه، بعد از مدتی برگها زرد شده و می‌ریزند. تخم ریزی این نوع از آفت گیاهان آپارتمانی، بر روی گیاه صورت می‌گیرد. دوره خواب یا استراحت آنها نیز یا بر روی گیاه و یا در خاک و بقایای گیاهی صورت می‌گیرد.
راه‌های کنترل کنه تار عنکبوتی
این آفت طالب هوای گرم و خشک است. با قرار دادن گلدان گیاهتان در محل خنک تر و همچنین آبشویی گیاه، می‌توان تا حد زیادی آفت را کنترل نمود. تمیز نمودن برگ‌های گیاه با دستمالی مرطوب نیز در کاهش آفت کنه تار عنکبوتی موثر است. حذف بقایا و علفهای هرز، استفاده از خاک ضدعفونی شده و درصورت زیادبودن تعداد آفتها، استفاده از سموم کنه کش توصیه می‌شود.
۷) کرمهای خاکی، خر خاکی و پشه‌های خاکی
این جانوران هم جزو آفات گیاهی محسوب می‌شوند و می‌توانند در خاک گلدان وجود داشته باشند. آنها از بقایای مرده گیاهی در خاک، تغذیه می‌کنند.
